این روزها صحبت های عجیبی در خصوص واکسن ها شنیده می شود که شاید ترسناک ترین آنها وجود سلول های جنین مرده در داخل واکسن باشد.
واقعا در واکسن پودر جنین وجود دارد؟ پایه و اساس این شایعه که مختص به ایران هم نیست چیست؟
کلمه واکسن تا 220 سال پیش وجود نداشت یعنی احتمالاً مادر بزرگ مادربزرگ شما واکسن ندیده از دنیا رفته اما از وقتی واکسن بوجود آمده خیلی از بیماری های عفونی را بازنشست کرده است از عفونت های کشنده باکتریایی مثل سیاه سرفه تا عفونت های ویروسی مثل فلج اطفال، سرخچه و سرخک.
با وجود این از همان اول هم مخالف های واکسن وجود داشتند، از همان روزهایی که امیر کبیر آبله کوبی را در ایران اجباری کرد، فالگیرها به مردم گفتند واکسن باعث میشود که جن وارد بدن کودک شود، پس این شد که عده ای از مردم هم وحشت کرده و از ترس واکسن و جریمه نزدن آن به کوه و بیابان فرار کردند. امیر کبیر وقتی دید بچه ها حتی با وجود واکسن، به خاطر خرافات میمیرند، از نادانی مردم گریه کرد.
طبیعتا در قرن 21 انتظار چنین تفکراتی نمی رود اما باید آماده هر چیزی باشیم، نه تنها در ایران بلکه در کشوری مثل آمریکا هم مردم کمپین های نه به واکسن راه می اندازند. حتی رئیس جمهور ترامپ هم واکسیناسیون را زیر سوال برد و به زعم خودش از ارتباط واکسن و اوتیسم پرده برداری کرد.
همین شد که بعد از 15 سال کنترل سرخک، آمریکا دوباره با کانون های شیوع جدی مواجه شد. تا جایی که آقای ترامپ پشیمان شد و از همه خواست تا به فرزندان شان واکسن سرخک بزنند اما هنوز بعضی هستند که دوست ندارند قبول کنند که واکسن سرخک در طی سال های 2000 تا 2017 میلادی از مرگ 21 میلیون کودک جلوگیری کرده است.
اگر از تاثیرگذاری واکسن بگذریم، قضیه جنین مرده صحت دارد؟
بیشتر این نگرانی ها بخاطر واکسن بیماری های ویروسی است. ویروس ها برای تکثیر توالی ژنتیکی خود، به عبارتی زیاد شدن، نیاز به میزبان دارند، چون خود ویروس دستگاه های لازم برای تکثیر را ندارد پس برای زیاد کردن ویروس ها برای تهیه واکسن به یک میزبان زنده نیاز داریم.
تا قبل از دهه 1960 میلادی ویروس در داخل سلول های جدا شده برخی حیوانات مثلا کلیه میمون، یا در سلول های نطفه تخم مرغ تکثیر می شد که همین می توانست باعث آلرژی در برخی افراد شود. به همین خاطر زیست شناس جوانی به نام لئونارد هیثلیک Leonard Hayflick در فیلادلفیا از سلول های سالم و تازه ریه یک جنین انسان که خود به خود سقط شده بود به عنوان بستر تکثیر ویروس ها استفاده کرد یعنی یک چیزی به اسم سِل لاین یا خط تولید سلولی ساخت تا ویروس ها را مثل بذر روی آنها بکارد.
این سلول های ریه از یک جنین 4 ماهه که سقط شده بود از سوئد به آمریکا و به دست آقای هیثلیک رسید. این سل لاین و یکی دیگر که بعدا از انگلیس به دست آمد، شد پایه همه واکسن های ویروسی که الان وجود دارد و اسمش هم شد WI38 و MRC5
حالا یک سوال پیش می آید برای تولید انبوه واکسن به جنین های بیشتری نیاز داریم؟
درسته که ویروس برای تکثیر نیاز به محیط مناسبی مثل سلول های جنین انسان دارد اما قرار نیست هر چند وقت یک بار ما یک جنین را سقط کنیم. همان دو مورد سقط خود به خود تا ابد سلول کافی به ما داده پس نباید نگران سقط جنین عمدی و اجباری برای تولید واکسن باشیم.
دلیلش هم این است که برای تولید نمونه سلول های جنین سقط شده در همان سال 1960 چند قسمت شدند و در محفظه هایی حاوی نیتروژن مایع در دمای منفی 200 درجه نگهداری می شوند. سلول ها تا جایی که محفظه هنوز جا داشته باشد و مواد مغذی هم تمام نشده باشد به تکثیر ادامه میدهند.
حال همین سلول های تازه متولد شده هم می توانند به محفظه بعدی منتقل شوند و دوباره آنجا زیاد شوند. این فرایند تقسیم شدن و زیاد شدن حالا حالاها ادامه دارد، به گفته دانشمندان این تقسیم و تکثیر تا 50 نسل می تواند ادامه یابد و بعد از آن سلول دچار مرگ خود به خودی می شود. به این عدد حد هیثلیک هم گفته می شود
حالا برای این که این سلول ها بیش از نیاز تکثیر نشوند و ذخیره تمام نشود، سلول ها را در نسل های پایین تر با محدودیت مواد مغذی و در دمای پایین فریز می کنند تا فعالیت زیستی شان به کمترین حد برسد بعدا در زمان نیاز سلول های یخ زدایی می شوند و با کیفیت اولیه استفاده می شوند.
آیا سلول های جنین مرده به واکسن و سپس به بدن بچه ها وارد می شوند؟
قطعا خیر، در مراحل اولیه تولید واکسن و بعد از استخراج سلول های تکثیر شده، سلول های انسانی به طور کامل جدا می شوند پس هیچ سلولی از هیچ انسانی در هیچ واکسنی وجود ندارد شاید به مقدار بسیار بسیار اندک DNA سلول های جنین، آن هم نه خود سلول و در حد نانوگرم در واکسن وجود داشته باشد که مشکلی ایجاد نمی کند.
این مقدار در سیب و انگوری هم که می خوریم وجود دارد پس نباید نگران انتقال سرطان و هر بیماری دیگری به واسطه این روش جهانی تولید واکسن باشیم و به خاطر اطلاعات ناکامل کسی را از واکسن نترسانیم.
بیشتر بخوانیم:
گیشاهای ژاپنی را بیشتر بشناسیم
