در طول دهه 1580 تمام رشته های درام به هم آمیختند، زیرا گروهی از تحصیل کردگان که اصطلاحاً دانش آموختگان نامیده می شدند آغاز به نوشتن نمایشنامه ای برای عموم مردم کردند. در میان این نویسندگان تامس کید، کریستوفر مارلو، جان لی لی و رابرت گرین از همه نامی ترند.
تامس کید به واسطه نوشتن تراژدی اسپانیایی که مشهورترین نمایشنامه قرن شانزدهم است در خاطرها مانده است. استقبالی که از این نمایشنامه به عمل آمد شیوه آن را به عنوان الگوی تراژدی متداول ساخت، درامی که در گذشته تقریباً فقط برای تماشاگران اشرافی نمایش داده می شد.
کید برای بیان داستان شورانگیز جنایت و انتقام، همه حوادث مهم را بر صحنه آورد. این نمایشنامه استفاده آزادانه ی از زمان و مکان به عمل می آورد و شیوه سنه کایی را از جمله ارواح، همسرایان، تک گویی، محرم راز و تقسیم نمایشنامه به پنج پرده به کار می برد.
مهم تر از همه کید نشان میدهد که چگونه می توان داستان خوش پرداختی ساخت که حرکتی سریع، روشن و جاذب را ایجاد کند.
با آنکه تراژدی اسپانیایی فاقد شخصیت پردازی و اندیشه عمیق است معهذا پیشرفت قابل ملاحظه ای را نسبت به نمایشنامه های پیش از خود نشان میدهد.
کریستوفر مارلو پس از پایان تحصیلات کلاسیک در کیمبریج، تعدادی نمایشنامه برای تئاترهای عمومی نوشت، از جمله تامبرلین قسمت اول و دوم، دکتر فاستوس و ادوارد دوم.
در نمایشنامه های مارلو تمرکز اصلی بر روی قهرمان داستان است و یک سلسله داستان های فرعی برای باز شدن انگیزه های پیچیده نمایش بر گرد این شخص دور می زند. ادوارد دوم به ویژه در تحول نمایشنامه های تاریخی نقش مهمی داشته است زیرا مارلو در این نمایشنامه نشان میدهد که چگونه می توان یک داستان متناسب را از وقایع پراکنده تاریخی با تنظیم دوباره، بزرگ نمایی و تغییر دادن به وجود آورد به طوری که به نظر برسد روابط علّی بین آنها برقرار است.
مهمتر از آن کریستوفرمارلو شاعر بزرگی نیز بود و در تکامل نظم به عنوان یک وسیله دراماتیک از همه پیشینیان شکسپیر موثرتر بوده است.
جان لی لی اساساً برای شرکت های پسران که برای اشراف نمایش اجرا می کردند نوشت. شاخص ترین آثار او کمدی های پاستورال یا روستایی است که میان اساطیر کلاسیک و مسائل روز انگلیسی در نوسان است. آثار او برگرد جهان افسانه ای دور می زنند که معضلات موجود با یک عصای جادویی از میان برداشته می شوند.
همه آثار لی لی به جز یکی از آنها به نثری به دقت متعادل، پالوده و تا حدی مصنوع نوشته شده اند و شهرت لی لی به واسطه همین نثر اوست.
در میان نمایشنامه های خاص او می توان از کمپسپ، اندیمیون و مسخ عشق نام برد. این آثار ظریف پاستورال پایه گذار سنتی شد که شکسپیر نمابشنامه های هرطور شما بخواهید و رویای نیمه شب تابستان خود را بر آن استوار ساخت.
رابرت گرین نیز کمدی های احساساتی و رمانتیک و پاستورال می نوشت اما آثار او متنوع تر از آثار لی لی بودند زیرا گرین عناصر متعددی را در یک نمایشنامه جمع می کرد. وی در نمایشنامه درویش باکون و درویش بانگی و جیمز چهارم داستان های عاشقانه روستایی را با وقایع تاریخی در هم ادغام کرده است.
گرین را به خاطر شخصیت های جذاب و پر مایه زن در نمایشنامه هایش ستوده اند. قهرمانان زن آثار او پس از مدت ها سرگردانی در میان وسوسه های گوناگون سرانجام به آرزوی دیرین خود می رسند.
باید گفت در 1590 دران نویسانی پیدا شدند تا فاصله میان تماشاگران برگزیده و تماشاگران عادی را پر کنند. ترکیب موفقیت آمیز شیوه های کلاسیک با شیوه های قرون وسطایی همراه با داستان های حیرت انگیزی که از منابع متعدد برگرفته شده بودند، بنایی پی افکندند تا شکسپیر و معاصرانش بتوانند بر فراز آن بنا کنند.
بیشتر بخوانیم:
آرمان نئوکلاسیک در تئاتر ایتالیا
استفاده از افکت های مخصوص و جلوه های ویژه در صحنه پردازی وسطایی
تئاتر آتن در سده چهارم پیش از میلاد
کمدی یونانی در سده پنجم پیش از میلاد
آغاز درام غیر مذهبی در اسپانیا
