هرچه قدرت بیشتر، نیاز خواب نیمروزی به همان اندازه بیشتر...
پلک هاتون سنگین میشه و به تدریج روی هم می افته ولی صبر کن، تازه وقت ناهاره، هنوز کلی کار دارید...
چرت زدن کمک می کند یا برنامه روزتان را برهم می ریزد؟
خواب ما در شب و یا چرت های روزانه از چرخه های تقریباً 90 دقیقه ای تشکیل شده که هر کدام چهار مرحله دارند. چرت روزانه امکان دارد که از 5 دقیقه تا 3 ساعت باشد. بنابراین می تواند چند سیکل کامل 90 دقیقه ای و یا چند مرحله کوتاه را شامل شود.
وقتی خوابتان میبرد وارد مرحله 1 می شوید، 2 تا 5 دقیقه اول خواب
بعد مرحله دوم که تقریباً 30 دقیقه است. در فاز دو دمای بدن افت می کند، ماهیچه ها ریلکس می شوند و تنفس و ضربان قلب منظم تر می شوند. رشته های عصبی مغز سیگنال های هم زمان می فرستند و موج های الکتریکی راه می اندازند که همه قشر مغز را طی می کند و گاهی در این میان تخلیه الکتریکی سریع هم داریم که به آن دوک خواب می گویند.
وارد مرحله سه یا خواب با موج آهسته که می شوید حالت موجی به خاطر فعالیت هماهنگ رشته های عصبی بیشتر می شود. این فاز بین 20 تا 30 دقیقه طول می کشد و عمیق ترین مرحله خواب شماست.
بعد وارد فاز رِم یا حرکات سریع چشم می شوید که در چرت روزانه 10 تا 20 دقیقه طول می کشد. در فاز رِم مغز فعال تر می شود، شبیه فعالیت مغز در بیداری. با پایان رِم چرخه خواب تکمیل می شود.
چرت زدن حالتان را بهتر می کند یا نه؟ این مساله، به بعضی چیزها بستگی دارد مخصوصاً این که چرت روزانه شما حاوی کدام مرحله خواب است.
مثلا یک چرت نیم ساعته که بیشتر آن خواب مرحله دو خواهد بود. مرحله دو با تقویت سیناپسی دراز مدت ارتباط دارد، روندی که ارتباطات بین نورونی را قوی تر می کند که برای یادگیری ضروری است ولی این چرت 20، 30 دقیقه ای به مرحله سوم یعنی خواب عمیق نمی رسد بنابراین بیدار شدن ازش نسبتاً راحت است.
اما چرت نیم تا یک ساعته فواید مرحله دو را دارد به اضافه اینکه شما را تا مرحله عمیق می برد. در مرحله سوم نواحی مختلف مغز با هم کار می کنند تا اطلاعات را از حافظه کوتاه مدت به بلند مدت ببرند و حافظه بلند مدت را پایدار و تقویت می کنند، به این صورت که دوک خواب و موج آهسته را با هم همزمان می کنند. بیدار شدن از مرحله سه از همه سخت تر است، پس هرچند چرت 30 دقیقه تا یک ساعت فواید شناختی دارد، این فواید تا 15 دقیقه بعد از بیداری خودشان را نشان نمی دهند.
چرت یک تا یک و نیم ساعته وارد مرحله رِم می شود. در این فاز قشر پیریفرونتال مغز که مسئول مهار تکانه ها و کنترل شناختی است، فعالیتش به حداقل می رسد. در عین حال قسمت آمیگدال یا بادامه و قشر سینگلیت که با هیجانات و انگیزه سروکار دارند به شدت فعالند. محققان می گویند که ترکیب این فعالیت ها باعث دیدن خواب های عجیب طی فاز رِم می شود.
کم شدن مهار شناختی باعث می شود چیزهای عجیب و غریبی را در خواب به هم ربط دهیم و به خاطر فعالیت بادامه و قشر سینگلیت این ارتباط دادن ها می تواند درباره مسائلی باشد که بار عاطفی دارند. برخی از پژوهشگران می پندارند که این مرحله بعد از بیداری کم کمی کند که ارتباطات خلاق بین ایده های مان بسازیم.
چون فعالیت مغز در فاز رِم شبیه تر به بیداری است بیدار شدن از رم آسان تر است تا فاز سوم هر چند طول این چرت بیشتر است.
زمانی از روز هم که چرت می زنید مهم است. نیاز ما به فاز عمیق یعنی مرحله سوم، هرچه در طول روز پیش می رویم بیشتر می شود. بنابراین اگر دیر چرت بزنید، برای خواب شب دیگر به اندازه کافی خسته نیستید. اما در مورد فاز رِم اینطور نیست.
طول خواب رم در صبح بیشتر است بنابراین چرت زدن صبحگاهی عمدتا از فاز رم تشکیل شده است. چرت در وسط روز از میزان مساوی خواب رم و خواب عمیق تشکیل شده و چرت عصرگاهی بیشتر خواب عمیق است.
علاوه بر این نسبت آنهایی که در طول روز چرت می زنند و نمی زنند، پنجاه پنجاه است. آنانی که خواب روزانه دارند در این چرت زدن ها دائماً فواید شناختی شان را نشان می دهند، برخلاف کسانی که عادت به خواب قیلوله ندارند.
محققان فکر می کنند دلیل این مساله این است که کسانی که خواب روزانه مناسب و منظم دارند در فازهای کم عمق می مانند و مراحل را ساده تر طی می کنند و پشت سر می گذارند اما آنهایی که اهلش نیستند اگر تصادفاً در طول روز بخوابند خواب شان زیادی عمیق می شود و بعد از خواب کسل می شوند.
شما فکر می کنید چرت زدن در روز مفید است یا نه؟!!!
بیشتر بخوانیم :
آیا ساخت واکسن با سلول جنین مرده صحت دارد؟
