از زمان اجرای تحقیق شیکاگو، چند تن از پژوهشگران دیگر درباره سه شرط تسهیل کننده راجرز تحقیق کرده اند. به عنوان نمونه چارلز تراکس و رابرکراکهاف مقیاس هایی را برای ارزیابی شرایط لازم و کافی راجرز تغییر درمانی ساختند. تراکس و کراکهاف دریافتند که همدلی واقعی، صمیمت غیر انحصارطلبانه (توجه مثبت نامشروط) و ثداقت مشاور، با نتیجه مثبت در دامنه وسیعی از درمان ها رابطه دارند. با این حال آنها دریافتند که شرایط دیگری مانند محدودیت زمانی و فراوانی جلسات نیز با نتیجه موفقیت آمیز ارتباط دارند. بنابراین آنها نتیجه گرفتند که این مثلث درمانی ممکن است لازم باشد یا نباشد اما مطمئناً کافی نیست.
شرایط تسهیل کننده خارج از درمان
دانکن کرامر در انگلستان درباره شرایط لازم و کافی در روابط میان فردی خارج از درمان تحقیق کرده است. کرامر مقیاس اعتماد به نفس روزنبرگ و پرسشنامه رابطه اصلاح شده را روی گروهی آزمودنی اجرا کرد برای اینکه رابطه بین شرایط تسهیل کننده راجرز و عزت نفس را مشخص کند. پرسشنامه رابطه بارت-لنارد برای ارزیابی برداشت های افراد از همخوانی، توجه مثبت نامشروط و همدلی درمانگران ساخته شده است، اما این پرسشنامه توجه مثبت نامشروط را به دو عنصر مجزا تقسیم می کند یعنی سطح توجه و نامشروط بودن توجه.
بنابراین پرسشنامه رابطه اصلاح شده، چهار شرط تسهیل کننده را ارزیابی می کند اما به برداشت درمانجویان از درمانگرشان محدود نمی شود بلکه می تواند هر رابطه ای را توصیف کند. این چهار مقیاس هر کدام 16 ماده را در بر دارند. نمونه هایی از آن عبارتند از: او به من اهمیت می دهد (سطح توجه)؛ احساس های او نسبت به من به احساسی که من نسبت به او دارم، بستگی ندارد (نامشروط بودن توجه)؛ او تقریبا همیشه می داند منظور من چیست (همدلی)؛ او در روابط ما راحت و آسوده خاطر است (همخوانی). کرامر برای ارزیابی برداشت افراد از انواع روابط نزدیک، از پرسشنامه رابطه اصلاح شده، استفاده کرد.
برای مثال کرامر در یک تحقیق از مقیاس عزت نفس روزنبرگ برای بررسی سلامت روانی و از پرسشنامه رابطه اصلاح شده برای ارزیابی شرایط تسهیل کننده راجرز، استفاده کرد. کرامر به جای اینکه آزمودنی ها را ملزم دارد از درمانگر به عنوان فرد مورد نظر استفاده کنند، از آنها خواست یک دوست صمیمی را توصیف نمایند. او همبستگی های مثبت معنی داری بین سطح عزت نفس زنان دانشجو و هر چهار شرط تسهیل کننده به دست آورد بدین معنی که زنان دارای عزت نفس بالا، دوستان صمیمی خود را همخوان می دانند و معتقدند که توجه مثبت نامشروط و همدلی تامین می کنند. در مورد مردان این همبستگی ها مثبت بودند اما چون اندازه نمونه کوچک بود آنها فقط از لحاظ سطح توجه و ترکیب چهار شرط تسهیل کننده معنی دار بودند.
چون کرامر در تحقیق 1985 خود تعداد کمی از مردان را آزمود بعداً تحقیق مشابهی را با استفاده از نمونه بزرگی اجرا کرد. او علاوه بر مردان بیشتر از تحلیل آماری استفاده کرد که به او امکان داد مشخص کند کدام یکی از چهار شرط تسهیل کننده بیشترین ارتباط مستقیم را با عزت نفس داشتند.
کرامر در این تحقیق از 232 دانشجوی زن و 87 دانشجوی مرد درخواست کرد رابطه خود را با نزدیک ترین دوستان شان توصیف کنند. بار دیگر او از مقیاس عزت نفس روزنبرگ استفاده کرد و بین عزت نفس و هر چهار متغیر تسهیل کننده همبستگی های مثبت معنی داری در زنان به دست آورد و در مورد مردان به جز نامشروط بودن توجه، در باقی متغیرها نیز به همبستگی معنی داری دست یافت. هنگامی که کرامر تاثیر سطح توجه را کنترل کرد، دریافت که همبستگی های بین سه شرط تسهیل کننده باقی مانده و عزت نفس به سطح معنی داری نرسیدند، یافته ای که از این فرض راجرز حمایت می کند که هر سه شرط لازم هستند یعنی درمانگر باید به صورتی برداشت شود که تمام شرایط نه فقط یک یا دو شرط را داشته باشد.
کرامر در سال 1989 پژوهش خود را گسترش داد تا علاوه بر دوستان نزدیک، والدین را نیز در تحقیق شرایط تسهیل کننده ملحوظ کند. او آزمودنی های 16 تا 18 ساله خواست مقیاس عزت نفس و پرسشنامه رابطه اصلاح شده را پر کنند که مادر، پدر، صمیمی ترین دوستان همجنس و صمیمی ترین دوستان جنس مخالف آنها را هدف قرار میداد. بار دیگر بین او و عزت نفس و شرایط تسهیل کننده راجرز همبستگی مثبت به دست آورد. از آن مهم تر این بود که او تفاوتی در اندازه همبستگی ها برای چهار شرط تسهیل کننده در هر یک از این چهار رابطه پیدا نکرد بدین معنی که افراد جوان دارای عزت نفس مثبت، با بیش از یک نفر روابط کمک کننده به رشد دارند.
بعدا کرامر همبستگی بین عزت نفس، افشا کردن مسایل شخصی و شرایط تسهیل کننده پذیرش نامشروط، همدلی و همخوانی را تعیین کرد. او مقیاس عزت نفس روزنبرگ و پرسشنامه رابطه بارت-لنارد تجدیدنظر شده را همراه با شاخصی برای افشاگری مسائل شخصی در مورد زنان و مردان جوان اجرا کرد و از آنها خواست چهار رابطه مختلف را هدف قرار دهند: دوست تصادفی، صمیمی ترین دوست همجنس، صمیمی ترین دوست جنس مخالف، شریک رمانتیک. کرامر دریافت که جوانان دوست دارند جنبه های مهمی از خودشان را برای دوستانی فاش کنند که به نظر آنها همخوان هستند و از همدلی و توجه مثبت نامشروط برخوردارند.
شرایط تسهیل کننده و زوج درمانی
آیا شرایط تسهیل کننده راجرز موفقیت درازمدت زوج درمانی را پیش بینی می کند؟ آلوفنس ونستین وگن، تحقیقی را گزارش داد که در بلژیک اجرا شد و از شرایط تسهیل کننده راجرز برای ارزیابی تغییرات در 60 نفر که تحت زوج درمانی قرار گرفته بودند، استفاده کرد. هدف ونستین وگن در مورد زوج درمانی دوگانه بود: بهبود بخشیدم به رضایت متقابل زوج ها و تقویت کردن تغییر فردی که یک یا هر دو زوج صورت می دادند.
آزمودنی های قبل از درمان، مدل آلمانی پرسشنامه رابطه بارت-لنارد را دو بار پر کردند، یک بار به صورتی که خودشان را در نظر داشتند و بار دیگر به صورتی که همسرشان را در نظر داشتند و این ارزیابی ها خط پایه یا را برای مقایسه نمرات بعدی ایجاد می کرد.
ونستین وگن از چهار متغیر این مدل تجدیدنظر شده بارت-لنارد استفاده کرد: 1- توجه مثبت، که به صورت محبت، تفاهم و اعتقاد به امکانات همسر تعریف شد؛ 2- همدلی یا آگاهی از چارچوب داوری درونی همسر؛ 3 شفافیت یا میل به افشا کردن خویشتن برای همسر؛ 4- دستور دادن، حالتی منفی که به صورت برخورد کردن مستبدانه با همسر و تحمیل کردن چارچوب داوری خود به همسر تعریف شد.
بعدا زوج ها تحت مشاوره تمام وقت 3 هفته ای قرار گرفتند. ونستین وگن فرض کرد که آزمودنی ها در مقایسه با سطح عملکرد قبل از درمان، افزایش توجه مثبت، همدلی و شفافیت اما کاهش دستور دادن را تجربه خواهند کرد. نتایج از این فرضیه حمایت کردند. آزمودنی ها در طول درمان، سلامت روانی بهتری را نشان دادند که با نمرات بالا در توجه مثبت، همدلی و شفافیت (همخوانی) ارزیابی شد. با اینکه این آزمودنی ها در 6 ماه، 2 سال و 7 سال پس از درمان، مقداری برگشت را تجربه کردند اما 7 سال بعد از درمان بیشتر از قبل برای همسرشان احترام قائل بودند.
بیشتر بخوانیم:
سایق های وسواسی - نیازهای روان رنجور
پژوهش های مربوط به نظریه سالیوان
