«ترس و لرز» رمانی نوشته آملی نوتوم، نویسنده بلژیکی است. این کتاب در ابتدا در سال ۱۹۹۹ منتشر شده شده است. “ترس و لرز” رمانی نیمه اتوبیوگرافیک است که بر اساس تجربیات خود نوتوم از کار در یک شرکت بزرگ ژاپنی ساخته شده است.
این رمان داستان یک زن جوان بلژیکی به نام آملی را روایت می کند که به ژاپن نقل مکان می کند و برای شرکت معتبر یومیموتو شروع به کار می کند. او به پایینترین موقعیت در سلسله مراتب شرکت منصوب میشود و سپس به عنوان مترجم و منشی برای یک مدیر عالی رتبه به نام فوبوکی موری کار میکند.
«من زیردست دوشیزه «موری» بودم که او زیردست آقای «سایتو» بود و همینطور تا آخر. با ذکر این نکته که این ترتیب در صورت لزوم می توانست از بالا به پایین، سلسله مراتب اداری را وارونه طی کند. پس در شرکت «یومیموتو» من زیردست همه شدم.»
آملی تلاش می کند خود را با فرهنگ سختگیرانه شرکتی و سلسله مراتب اجتماعی سفت و سخت در محل کار ژاپنی وفق دهد و متوجه میشود که دائماً در تلاش برای برآورده کردن انتظارات مافوق خود است.
آملی در طول رمان با چالشها و تحقیرهای متعددی روبرو می شود که قوانین و پروتکلهای پیچیده زندگی شرکتی ژاپنی را دنبال می کند. او با موانع فرهنگی، مشکلات زبانی و اخلاق کاری عجیب مواجه می شود که او را محدود میکنند….
“ترس و لرز” مضامین برخورد فرهنگی، هویت، پویایی قدرت، و مبارزه برای ابراز وجود در جامعهای بسیار ساختار یافته را بررسی می کند. رمان نوتوم نقدی طنزآمیز از فرهنگ شرکتی ژاپنی ارائه میکند و فشارهایی را که توسط کسانی که تلاش میکنند تا با استانداردهای تقاضای آن مطابقت داشته باشند، روشن میکند.
عنوان “ترس و لرز” برگرفته از آیه فیلیپیان ۲:۱۲ کتاب مقدس و نشان دهنده اضطراب و ترس دائمی قهرمان داستان از شکست در مواجهه با قوانین سختگیرانه و انتظاراتی است که بر او تحمیل شده است.
شیوه نگارش آملی نوتوم در «ترس و لرز» مختصر و مفید است. او داستان را با آمیزهای از طنز، کنایه و تأمل در خود ارائه میکند و به خوانندگان این امکان را میدهد که هم با تلاشهای قهرمان داستان همدردی کنند و هم به پوچ بودن موقعیتهایی که او با آن مواجه میشود بخندند.
اگرچه «ترس و لرز» اثری داستانی است، اما به شدت از تجربیات شخصی آملی نوتوم نشأت میگیرد. خود نویسنده به مدت یک سال در یک شرکت ژاپنی کار کرد و رمان منعکس کننده مشاهدات و برخوردهای خودش در آن زمان است. این امر به روایت اصالت و عمق میبخشد.
این رمان به آداب و رسوم پیچیده ای میپردازد که بر فرهنگ شرکت های ژاپنی حاکم است. مبارزات آملی ناشی از عدم آگاهی و درک او از این پروتکلها است که منجر به سوء تفاهم ها و اشتباهات می شود. این رمان به بررسی این موضوع میپردازد که چگونه پایبندی به قوانین اجتماعی سختگیرانه میتواند موانعی ایجاد کند و مانع از برقراری ارتباط واقعی شود.
آملی اغلب در محیط شرکت احساس انزوا و تنهایی می کند. ساختار سلسله مراتبی و رعایت دقیق قوانین باعث ایجاد فاصله بین همکاران می شود و ایجاد ارتباطات معنادار را برای او دشوار می کند. این موضوع بر عوارض عاطفی عبور از فرهنگ ناآشنا و احساس غریبه بودن تأکید دارد.
آملی با موقعیتهایی مواجه میشود که در آن مراسم تحقیر به عنوان نوعی مجازات برای شکستها انجام میشود. این تشریفات، مانند زانو زدن در راهرو یا نوشتن عذرخواهی رسمی هستند.
این رمان از دیدگاه آملی روایت میشود و تصویری صمیمی از افکار، احساسات و مبارزات او در اختیار خوانندگان قرار میدهد. روایت اول شخص به خوانندگان اجازه می دهد تا عمیقاً با قهرمان داستان ارتباط برقرار کنند و شاهد رشد و انعطاف پذیری او در برابر ناملایمات باشند.