انقلاب صنعتی و آغاز جامعه شناسی

انقلاب صنعتی، که در ابتدا در بریتانیای کبیر، آغاز گردید یکی از نقاط عطف تاریخ جهان است و انتقال از اقتصاد عمدتاً کشاورزی به اقتصاد صنعتی را مشخص می کند. بخشی از این دگرگونی بزرگ جابجایی جمعیتی عظیمی بود که با حرکت شمار فزاینده ای از روستانشینان به نواحی شهری در جستجوی کار رخ داد.
انقلاب صنعتی با گسترش سریع بهره برداری از فن آوری در تولید اقتصادی امکان پذیر گردید. بدین سان، در نیمه دوم قرن هجدهم، صنایع پارچه بافی بریتانیا، که صنعت شاخص در مرحله آغازین صنعتی شدن بود، با نوآوری در ماشین های بافندگی، به ویژه اختراع ماشین ریسندگی جیمز هارگریوز و در دستگاه های بافندگی، به ویژه معمول شدن ماکوی پرشتاب جان کی در 1733، دگرگون گردید.
با این حال صنعتی شدن تنها تا اندازه ای بر اثر تحولات فن آورانه شکل گرفت. صنعتی شدن بر حسب شیوه های نو سازمان دهی فعالیت های تولیدی و شیوه های جدید کنترل اجتماعی نیز تعریف گردیده است. بدین سان، صنعتی شدن کارخانه را به وجود آورد، کارگران را از کارخانه های شان بیرون کشاند و در محیطی وارد کرد که در آن صاحبان صنعت می توانستند سیاست های مدیریتی ای را رواج دهند که بهره وری را به حداکثر می رساند. کارخانه جانشین صنایع کوچک خانگی گردید زیرا فرآیند کار به گونه فزاینده ای با راهبردهای بهینه سازی مشخص می گردید که هدف شان افزایش محاسبه پذیری، کارایی و کنترل بود.
یکی از نمادهای اصلی بهینه سازی معمول شدن ساعت در فرآیند کار بود. در حالی که در گذشته برنامه زمانی کار و آهنگ کار تحت تاثیر طبیعت و عادت بود، از این پس، دیگر این گونه نبود. به حای تعیین زمان و چگونگی کار بر اساس شرایط آب و هوایی یا فصل با تحمل مشارکت مستمر در تعطیلات بی شمار سنتی، نظم صنعتی یکنواخت کردن جریان کار را طلب می کرد که به گفته ای.جی.هابزبام، نویسنده تاریخ کارگری انگلستان، کارگران آن را جبر ساعت، تلقی می کردند.
شیوه های جدید کنترل بخش جدایی ناپذیر شکل بندی جدید طبقات اجتماعی و روابط اجتماعی بود. آشکار بود که برخی از صنعتی شدن سود برده بودند، در حالی که دیگران زیان دیده بودند. بهره مندان اصلی صنعتی شدن صاحبان بنگاه های صنعتی و بانکداران و سرمایه دارانی بودند که سرمایه بنگاه های صنعتی را فراهم می کردند. در این دوران طبقه متوسط به طور کلی گسترده تر شد و سطح زندگی اعضای این طبقه بهبود چشم گیری یافت.
از جمله زیان دیدگان اشراف زمین دار بودند که از میان نرفتند، اما در مبارزه های سیاسی این دوره سلطه خود را رو به کاهش می دیدند. زوال قدرت سیاسی آنها در برابر صاحبان صنایع بیش از همه در اعتراض های مربوط به قوانین غله آشکار گردید. این قوانین را پارلمان از سال 1400 تا اوایل قرن نوزدهم برای حمایت از منافع زمین داران بزرگ با کنترل قیمت غله تصویب کرده بود. طبقه متوسط رو به رشد، که صنعت زندگی را تعیین می کرد، این قوانین را مغایر با منافع خود می دانست، زیرا آنها قیمت مواد غذایی را بالاتر از قیمت بازار آزاد نگاه می داشتند. پس از نبردی طولانی، ملاکان در این مبارزه سیاسی بازنده شدند و قوانین غله در 1846 لغو گردید. این تحول نشانه تغییری قطعی از اقتصادی اساساً کشاورزی به اقتصادی مبتنی بر سرمایه داری صنعتی بود.
بقای اقتصادی پیشه وران و کارگران مزدور صنف ها بر اثر صنعتی شدن تضعیف گردید. این امر به روشنی در مورد لودیت ها، به چشم می خورد. لودیت ها گروهی نه چندان سازمان یافته از کارگران بیکار شده نساجی بودند که در دومین دهه قرن نوزدهم در نبود کجراهای قانونی رسیدگی به اعتراض های سیاسی، با نابود ساختن ماشین آلات کارخانه ها، که رفاه اقتصادی آنان را به خطر انداخته بود، به مبارزه ای پنهان دست زدند. این ماشین شکنان به روشنی می دیدند که از دگرگونی صنعتی سود نبرده اند. کارفرمایی که سودهای بسیار می بردند و مصرف کنندگان طبقه متوسط که می توانستند کالاهای ارزان تری بخرند از دگرگونی اقتصادی سود می بردند، اما آنها به زیان لودیت ها از این اوضاع بهره مند می شدند.
جامعه شناسی در این دوره پدیدار شد که روشنفکران می کوشیدند تحولات چشم گیری را که در سراسر غرب اروپا رخ می داد درک کنند. در میان پیش روان جامعه شناسی مدرن، از جمله هانری سن سیمون، اگوست کنت و هربرت اسپنسر، یک تن به خاطر تاثیر منحصراً فراگیری که اندیشه اش بر بررسی های بعدی جامعه صنعتی داشته است جایگاه برجسته ای دارد: کارل مارکس.