جنگ های بزرگ تاریخ ایران - نبرد پلاته

نبرد پلاته
در 480 ق. م سپاهیان ایرانى به فرمان خشایار شاه از سارد حرکت کرده و پس از عبور از هلسپونت، تراس و مقدونیه به حوالى تسالى رسید. نیروى دریایى ایران نیز علاوه بر جابه جایى نیروهاى ایرانى در کنار آن ها حرکت مى کرد.
در این زمان یونان از چنددستگى رنج مى برد. این چند دستگى اگر چه به زیان مدافعان بود اما براى مهاجمان نیز توفیقى نداشت. چراکه یونانیان بى نهایت متلون المزاج بوده و هر آیینه به سمت یک سردار، روى خوش نشان مى دادند. در نهایت اکنون که آتن در خطر بود، یونانیان موقتا دشمنى را کنار گذاشتند و سعى بر ممانعت از ورود ایران به یونان مرکزى گرفتند. سپاه ده هزار نفر یونانیان در تنگه ترموپیل موضع گرفته و سعى کردند مانع ورود ایرانیان به خاک اصلى یونان شوند اما برترى مطلق نیروهاى ایران سبب شکست یونانیان و مرگ لئونیداس، شاه اسپارت شد. عبور سپاه ایران سبب شد آتن بلادفاع در برابر شاه ایران قرار گیرد و در نتیجه آتنى ها شهر را ترک کرده و به اطراف عقب نشستند. آن گونه که منابع غربى و یونانى ذکر مى کنند، ایرانیان آتن را ویران مى کنند. )البته این اقدام به تلافى به آتش کشیده شدن سارد بوده است(اما نبرد هنوز تمام نشده بود. یونانیان در دریا با استفاده از نبوغ فرمانده یونانى، در تنگه اى میان ساحل و جزیره سالامیس به نبرد با نیروى دریایى ایران پرداختند.
تنگى جا سبب شد ایران نتواند از برترى عددى خود استفاده کند و در نتیجه سالامین یا سالامیس محلى براى صدمه زدن جدى نیروى دریایى ایران شد. 
خشایارشا که در آن زمان وسیع ترین امپراتورى تاریخ را در اختیار داشت، حاضر نبود براى فتح یونان بیش از این زمان صرف کند. از طرفى نیز اخبارى که به او مى رسید حکایت از اوضاع درهم ریخته یونان داشت. آتن تسخیر شده بود اما تراس، مقدونیه، اسپارت، تسالى، تب، پلوپونزى و قبایل دیگر یونانى کاملا مطیع نشده بودند و براى شاهنشاه ایرانى مقدور نبود بابت ایالات کوچک یونانى کرانه هاى شرقى، جنوبى و مرکزى امپراتورى را چند سال بدون نظارت رها کند. خروج شاه ایران از منطقه سبب شد یونانیان قوت قلب یابند.در بهار 479 قبل از میلاد، پلوپونزى ها و اسپارتى به کمک آتنى ها آمده و در دشت پلاته نیرویى را جمع کنند که به گفته مورخان غربى از جمله دولاندلن تا آن زمان سابقه نداشت.
سپاه 100 هزارنفرى متحد شده ى یونان در جلگه پلاته به نیرهاى پارسى به فرماندهى مرادنیوس حمله ور شدند و على رغم تحمل ضربات سنگین از کمانداران ایرانى در نهایت به دلیل برترى تجهیزات قلب سپاه ایران را درهم شکستند.