از وقتی تهیه کنندگان متوجه شدند که با جادوی سینما می توان مغزها را شست و دیدها را عوض کرد، این ژانر پا به عرصه وجودگذاشت. از پیشگام ترین، عجیب ترین و عظیم ترین فیلم های این ژانر می توان به اثر درخشانی از دیوید وارث گریفیث به اسم تعصب اشاره کرد که برمیگردد به اوایل سینما و دوران صامت آن.
اما بی شک اوج شکوفایی اش به اوایل دهه 50 و سالهای رقابت سینما و تلویزیون برمیگردد که تهیه کنندگان قدرتمند سینما جهت جلب مخاطب و سبقت گرفتن از تلویزیون، همه آنچه که تلویزیون در اختیار نداشت را در سینما به بهترین شکل ممکن استفاده کردند. عواملی مثل رنگ، پرده عریض، صدای استریو فونیک، نماهای لانگ شات، عناصر پر تعداد داخل قاب و... که بهترین ژانر برای جلوه دادن به این عناصر، ژانر تاریخی حماسی بود.
مولفه های اصلی برای تولید ژانر تاریخی حماسی:
1- شخصیت محور بودن اکثر فیلم های این ژانر، شخصیت هایی مثل یک سفیر، پیامبر، فرمانده، پادشاه و... که تماماً اتفاقات فیلم حول محور آنها شکل می گیرد.
2- اتفاقات بیش از اینکه زاییده ذهن فیلمنامه نویس باشد بر اساس زندگی آن شخصیت ها شکل میگیرد. به عبارتی دیگر استناد به واقعیات تاریخی اصل انکارناپذیر این ژانر محسوب می شود.
3- نوشتن فیلمنامه این ژانر نیاز به انواع تحقیق و پژوهش های گسترده کتابخانه ای و میدانی دارد. اتفاقات مهم فیلم باید پشتوانه مستندی داشته باشد.
4- زمان فیلم های حماسی تاریخی بیشتر از فیلم های معمول است (معمولا بیش از 5/2 ساعت) تا نویسنده بتواند در بستر روایتی جذاب، یک شخصیت پردازی واقعی و درست، چالش های اجتماعی او و جزئیات زندگی سیاسی و خصوصی وی را در فیلمنامه خود انعکاس دهد.
5- دیالوگ های این فیلم ها بیشتر حالت حماسی، میهن پرستانه و حالتی انگیزشی دارند و شخصیت اصلی فیلم از صلابت، ذکاوت، جذابیت و ویژگی های منحصر به فردی برخوردار است.
6- نحوه روایت در این فیلم ها اکثر خطی و بدون پیچیدگی است و اصولاً مخاطب می تواند مستقیماً و بدون سختی در خط روایی داستان قرار بگیرد.
7- فیلم های ساخته شده در این ژانر جزو پروژه های عظیم سینمایی محسوب می شود و به مراحل پیش تولید، تولید و پس از تولید مفصل، وقت گیر و حرفه ای احتیاج دارند.
8- استفاده از سوپر استارهای محبوب با چهره هایی جذاب و با صلابت برای بازی در نقش قهرمانان این فیلم ها بسیار معمول و در واقع لازم است.
9- پر رنگترو موثرتر بودن نقش کارگردان در این فیلم ها، به دلیل داشتن سیاهی لشکر های فراوان، تعدد بازیگران در قاب، اکساسوارهای زیاد، میزانسن های سخت و وقت گیر، فیلمبرداری در لوکیشن های اکثرا خارجی و پاسخ به توقعات مخاطبین عام و خاص انکارناپذیر است.
10- لزوم داشتن طراحان دکور و صحنه حرفه ای جهت بازسازی مکان و فضای حتی الامکان واقعی مربوط به عصر وزمان قهرمان داستان بسیار مهم است.
11- داشتن چهره پردازان حرفهای جهت بازسازی چهره های قهرمانان این ژانر که اکثر هم از ذهنیت قبلی نزد مخاطب برخوردارند، بسیار تعیین کننده است.
12- بهره گیری از یک گروه حرفه ای فیلمبرداری، به دلیل تعدد عناصر تشکیل دهنده قاب، داشتن لوکیشن های خارجی، استفاده از لنزهای متعدد، استفاده از فیلترهای مخلف نوری، استفاده از نگاتیوهای مختلف و... بسیار ضروری است.
13- در فیلم های این ژانر، از موسیقی های پرحجم که از سازهای مختلفی تشکیل می شوند و معمولاً به صورت ارکستراسیون در مرحله پیش تولید فیلم ساخته می شوند، استفاده می شود.
فیلم های تاریخی سیاسی معروف سینما:
- ده فرمان و کلئوپاترا (سیسیل ب دومیل) 1934
- بن هور (ویلیام وایلر) 1962
- اسپارتاکوس (استنلی کوبریک) 1959
- لارنس عربستان (دیوید لین) 1962
- مردی برای تمام فصول (فرد زینمان) 1962
- گلادیاتور (ریدلی اسکات) 2000
بیشتر بخوانیم :
Taxi Driver (راننده تاکسی)، روایت تعفن یک شهر
پابلوی دوست داشتنی (Loving Pablo)؛ روایتی تازه از نگاه معشوقه پابلو اسکوبار