امروزه رسم بر آن است که تئاتر یونان را تقریبا همواره در چارچوب نمایش های تراژدی و کمدی و در جشنواره هایی رسمی بررسی کنند. اما پیداست پیش از این جشنواره ها فعالیت های گسترده تئاتری وجود داشته که از ارزش کمتری برخوردار بوده اند.
همه انواع سرگرمی ها را معمولاً تحت عنوان «میم» جمع می بندند. اصطلاح میم معمولاً بدون تمایز هم به نوشته ها و هم به اجراها اطلاق می شد. میم شامل نمایش های کوتاه، رقص های روایی، تقلید جانوران و پرندگان، آواز، آکروبات، شعبده بازی و... است.
گروه های کوچک میم در سده پنجم در میهمانی ها و مناسبت های دیگر نمایش می دادند، لذا می توان گفت میم احتمالاً اولین نوع نمایش حرفه ای است که صرفاً برای سرگرمی به وجود آمد، گروه های اجرا کننده میم اولین گروهی بودند که زنان را در نمایش های خود شرکت دادند.
نمایش میم ظاهراً در سده 6 ق.م از مگار برخاسته است. مستعمرات یونان در جنوب ایتالیا و سیسیل در سده 5 علاقه زیادی به این نمایش ها داشتند اما اینگونه نمایش ها تا دوره هلنی در حوالی شرق مدیترانه شکوفا نشدند. بعد از 300 ق.م اجرا کنندگان میم به طور روز افزونی در جشنواره ها ظاهر شدند اما هرگز به عضویت صنف هنرمندان دیونوسوس درنیامدند. گرایش روز افزون به میم به حدی می رسد که حدود 300-250 ق.م در اسکندریه و جنوب ایتالیا مدرسه ای به نام مدرسه نویسندگان ادبیات میم، تاسیس شد. هشت نمایشگاه کوتاه از هروداس که در نیمه اول سده سوم در اسکندریه می زیست، به دست ما رسیده که اکثراً کوتاه (کمتر از 100 سطر) و نسبتاً لطیف و ماهرانه نوشته شده اند و دارای صحنه هایی واقع گرایانه از زندگی روزمره مردم آن روزگار هستند.
در جنوب ایتالیا میم را فلیاکس می خواندند. گفته می شود رینتون که در نیمه اول سده سوم در تارنتوم زندگی می کرد آن را قاعده بندی و تنظیم کرده است. از 38 نمایش میم که به او نسبت به میدهند تنها تکه های معدودی به جا مانده اند که اکثراً هیلاروتراگودیا (تراژدی) یا در هجو تراژدی هستند.
با آنکه میم در سرتاسر حوزه هلنی محبوبیت داشت، اما مورخان بیشتر به فلیاکس توجه نشان داده اند زیرا نقش یک سلسله از گلدان های متعلق به جنوب ایتالیا مدتی اشتباهاً به صحنه های فلیاکس نسبت داده می شد. اکنون تاریخ این گلدان ها را بین 400 تا 325 ق.م تعیین کرده اند و این زمان صد سال پیش از تاریخی است که نمایش های فلیاکس می خوانند، احتمالا این نقوش متعلق به کمدی کهنه یا میانه است.
شخصیت های میم لباس های چسبان نازک، قبای کوتاه و فاولس در بر می کردند. موضوع این نمایش ها از هجو اساطیر (که داستان هرکول بهترین آنهاست) تا زندگی روزمره را در بر می گرفت. عشقبازی، پرخوری، کتک کاری، دله دزدی و حقه بازی از عناصر محبوب میم به شمار می رفت.
جالب ترین نکته درباره میم شکل صحنه های آن است. نقاشی های به دست آمده سکوی مرتفعی را با سطح های مختلف نشان می دهند که روی ستون هایی تزئین شده قرار گرفته اند و بین ستون ها پرده یا دسوارهای رنگ آمیزی شده نصب شده است. برای ورود بازیگران به صحنه پله هایی از پایین صحنه تعبیه شده است. نمای پشت صحنه در این نقاشی ها متنوع است، گاهی یک ایوان یا در، گاه ستون هایی با نقش های تزئینی و گاهی یک پنجره و سرسرا در طبقه بالای آن است.
در میان وسایل صحنه درخت، محراب، تاج، صندوقچه و چیزهای دیگر دیده می شود. بعضی از محققان این نقاشی ها را به عنوان مدارکی حاکی از کاربرد صحنه های موقتی توسط اجراکنندگان میم تعبیر می کنند. آنها معتقدند که این صحنه های موقتی قابلیت حمل و برپایی در گروه های سیار را داشته اند و عده ای به عکس معتقدند این گلدان ها، صحنه تئاترهای دائمی را مجسم می کنند که در این نقاشی ها به علت کمبود جا و فضای محدود ساده شده اند.
بیشتر بخوانیم:
کمدی یونانی در سده پنجم پیش از میلاد
