هم نظریه روابط شیء و هم نظریه دلبستگی بر اساس اهمیت پیوند اولیه و مدل های شناختی ای که قرار دارند که از این روابط درونی سازی می شوند. مدل های روان شناختی درونی، مبنایی را برای همه روابط آینده تامین می کنند. بنابراین نظریه روابط شیء و دلبستگی پیش بینی می کنند که دلبستگی ایمن احتمالاً به اعتماد به نفس در کودکان و ثبات در روابط دوستی و روابط عشقی رمانتیک در بزرگسالان می انجامد.
نظریه دلبستگی و روابط شیء
بولبی و آینسورث هر دو معتقد بودند که دلبستگی اولیه کودک به والدین می تواند بر رشد بعدی تاثیر عمیقی داشته باشد. کودکانی که به مادرشان یا مراقبی دیگر، دلبستگی ایمن دارند، در مقایسه با کودکان دلبسته ناایمن، در کاوش کردن محیط شان، از اعتماد به نفس و ایمنی بیشتری برخوردارند.
آیا پژوهش از این فرض ها حمایت می کند؟دو پژوهشگر به نام های استیون کریش و جودی کاسیدی به کیفیت دلبستگی ها در کودکی توجه کردند برای اینکه ببینند آیا آنها با توجه به حافظه در 5/3 سالگی ارتباطی دارند یا نه. همه کودکان در 18 ماهگی در آزمایش موقعیت غریب آینسورث شرکت کرده بودند و به داشتن دلبستگی ایمن یا ناایمن به مادرشان تشخیص داده شده بودند.
به این کودکان در 5/3 سالگی نقاشی های متفاتی از مادر-کودک نشان داده شد که به تعامل مثبت، خنثی یا منفی مشغول بودند. به طوری که نظریه دلبستگی پیش بینی می کرد، کودکان ناایمن-دوری جو بیشتر از کودکان ایمن-دودل یا ناایمن-دوری جو و کودکان ناایمن-دودل، بیشتر از کودکان ایمن روی خود را از این نقاشی ها برگرداندند.
در مرحله دوم این تکلیف توجه، پژوهشگران به این کودکان نقاشی هایی از مادر-کودک نشان دادند که به شیوه مثبت با هم تعامل می کردند. آنها دریافتند که کودکان ناایمن-دوری جو و کودکان ناایمن-دودل، بیشتر از کودکان ایمن روی خود را از این نقاشی ها بر می گردانند. کودکان در تکلیف حافظه، داستان هایی را خواندند که در آنها مادری به درخواست کمک فرزندش توجه یا آن را رد می کرد.
کودکان ایمن داستان هایی را که مادر به درخواست کمک فرزندش توجه می کرد، بهتر از کودکان ناایمن-دوری جو به یاد آوردند و آنها داستان هایی را که مادر درخواست کمک فرزندش را رد می کرد، بهتر از کودکان ناایمن-دودل به یاد آوردند. کریش و کاسیدی نتیجه گفتند کودکان دارای سبک دلبستگی ایمن توجه و حافظه بهتری از کودکان دارای سبک دلبستگی ناایمن دارند.
آلن اسروف و همکارانش برای اینکه ببینند چگونه دلبستگی در طفولیت با الگوهای دوستی در کودکی و نوجوانی ارتباط دارند، تحقیقات طولی انجام داده اند. این پژوهشگران برای اینکه دلبستگی را تا حد امکان زودتر ارزیابی کنند، زنانی را که در سه ماهه سوم حاملگی بودند، به همکاری دعوت کردند. این زنان که موافقت کردند فرزندان شان از تولد تا نوجوانی آزمایش شوند، عمدتاً مجرد و بسیار تحت فشار بودند و پیشینه اجتماعی-اقتصادی پایین داشتند.
اسروف و همکاران، این کودکان را در سال اول زندگی در 3 سالگی و بعداً هر سال تا کلاس هفتم عمیقاً ارزیابی کردند. آنها همچنین تین شرکت کنندگان را در 10 سالگی و 15 سالگی، زمانی که در اردوی تابستانی بودند، بررسی کردند. در هر یک از این دوره ها، والدین، معلمان، مشاوران اردو و خود کودکان، ارزیابی های شخصیت و رفتاری را انجام دادند.
اسروف و همکاران به این نتیجه رسیدند که کودکان دلبسته ایمن در مقایسه با کودکان دلبسته ناایمن، بیشتر متکی به نفس، مستقل، دارای مهارت های اجتماعی و معاشرتی بودند. علاوه بر این کودکان دلبسته ایمن بهتر می توانستند تکانه های شان را کنترل کنند، در گروه های همسال فعالانه تر مشارکت کنند و کمتر به معلمان شان وابسته باشند.
کودکان دلبسته ایمن در اواسط کودکی، گروه های دوستی تشکیل دادند که تقریباً نفوذ ناپذیر بودند و به دیگران اجازه می دادند به آنها ملحق شوند، در حالی که کودکان دلبسته ناایمن الگوهای دوستی ای داشتند که یا کاملاً نفوذپذیر (باز) یا کاملاً نفوذ ناپذیر (بسته) بودند.
بعداً همین پژوهشگران رابطه بین نقاشی های کودکان و خانواده آنها و طبقه بندی های اولیه دلبستگی آنها را بررسی کردند. آنها از کودکانی که کلاس سوم را به تازگی تمام کرده و از 12 تا 18 ماهگی الگوهای دلبستگی ایمن را نشان داده بودند خواسند تصاویری را از خانواده خود ترسیم کنند. این نقاشی ها که درغیاب مادر یا خوهر-برادرها کشیده می شدند توسط داروان از لحاظ طبقات اصلی دلبستگی، یعنی ایمن، مضطرب-دوری جو، مضطرب-مقاوم کذگزاری شدند.
این پژوهشگران در مجموع از این عقیده حمایت کردند که دلبستگی ها می توانند نحوه ای که کودکان در 8 یا 9 سالگی خودشان و سایر اعضای خانواده را در نظر می گیرند، پیش بینی کنند. برای مثال کودکانی که در طفولیت با عنوان دلبسته ایمن طبقه بندی شده بودند، نقاشی هایی کشیدند و آنهایی که مقاوم ارزیابی شده بودند، نقاشی های مقاوم کشیدند. فیوری و همکاران نتیجه گرفتند که نقاشی های خانوادگی می توانند به جنبه های ناهشیار روشی که کودکان 8 یا 9 ساله خود و خانواده شان را نشان میدهند، اشاره داشته باشند.
نظریه دلبستگی و روابط بزرگسالان
پژوهش دیگری تاثیر دلبستگی را بر تشکیل روابط عشقی و دوستانه بزرگسالان بررسی کرده است. سیندی هازان و فیل شیور، در یک تحقیق معروف، پیش بینی کردند که انواع مختلف سبک های دلبستگی اولیه، نوع، مدت و ثبات روابط عشقی بزرگسالان متمایز می کنند.
به عبارت دیگر این پژوهشگران پیش بینی کردند افرادی که به مراقبان شان دلبستگی اولیه ایمن داشتند، در روابط عشقی بزرگسالی اعتماد، صمیمیت و هیجان های مثبت بیشتری از افراد دوگروه ناایمن، خواهند داشت. همین طور آنها پیش بینی کردند بزرگسالان دوری جو از صمیمت می ترسند و اعتماد ندارند، در حالی که بزرگسالان مضطرب-دودل به روابط شان اشتغال ذهنی خواهند داشت و از آن نگران خواهند بود. هازان و شیور با استفاده از دانشجویان و سایر بزرگسالان، به حمایت هایی برای این پیش بینی ها دست یافتند.
بزرگسالان دلبسته ایمن در روابط عشقی شان، اعتماد و صمیمت بیشتری را از بزرگسالان دوری جو و مضطرب-دودل تجربه کردند. به علاوه، این پژوهشگران دریافتند که بزرگسالان دلبسته ایمن در مورد عشق به طور کلی، کمتر بدببین بودند، روابط با دوام تری داشتند و کمتر از بزرگسالان دوری جو یا مضطرب-دودل طلاق می گرفتند.
تحقیقات بعدی درباره روابط بزرگسالی از پژوهش انجام شده توسط هازان و شیور حمایت کردند. برای مثال توماس موریسون، بت گودلین-جونز و آنتونی یورکیزا دریافتند دانشجویان دارای روابط امن کمتر از دانشجویانی که روابط دوری گزین یا متزلزل داشتند خصومت نشان می دادند و بیشتر از آنها مستقل بودند. به طور خلاصه، بزرگسالانی که در روابط صمیمانه شان احساس ایمنی و آسایش می کنند، در مقایسه با بزرگسالانی که روابط خود را اجتنابی یا متزلزل می دانند، بیشر قابل اعتماد و مستقل هستند.
بیشتر بخوانیم:
کاربردهای نظریه سازه شخصی و آزمون REP
تحقیق شیکاگو راجرز و هدف از آن چیست؟
درآمدی کلی بر نظریه روابط شیء /آشنایی با نظریه روابط شیء ملانی کلین
